Rezervat ujore të Europës po bien ndjeshëm, sipas një analize të re të bazuar në më shumë se 20 vite të dhëna satelitore. Hulumtimi, i realizuar nga shkencëtarët e University College London në bashkëpunim me Watershed Investigations dhe The Guardian, tregon se një pjesë e madhe e Europës jugore dhe qendrore, nga Spanja e Italia deri në Poloni dhe një pjesë të Mbretërisë së Bashkuar, po përjetojnë tharje të vazhdueshme të burimeve ujore.
Satelitët që matin ndryshimet në fushën gravitacionale të Tokës tregojnë se rezervat e ujërave të nëndheshëm, lumenjve, liqeneve dhe akullnajave po pakësohen ndjeshëm në këto zona. Ndërkohë, veriu dhe veriperëndimi i kontinentit, veçanërisht Skandinavia, një pjesë e Britanisë dhe Portugalia, po bëhen gjithnjë e më të lagësht.
Sipas studiuesve, të dhënat përputhen qartë me modelet e krizës klimatike.
“Nuk flasim më për kufizimin e ngrohjes në 1.5 gradë. Po shkojmë drejt 2 gradëve dhe po shohim pasojat në kohë reale”, tha profesori Mohammad Shamsudduha.
Edhe rezervat e ujërave të nëndheshëm, të konsideruara më rezistente ndaj ndryshimeve klimatike, janë në rënie. Në Mbretërinë e Bashkuar, situata është e përzier. Perëndimi po laget më shumë, ndërsa lindja po thahet, me periudha shiu të fortë dhe më pas thatësira të gjata. Në juglindje, ku rreth 70% e ujit të pijshëm vjen nga ujërat nëntokësore, ky ndryshim shihet si kërcënim serioz për furnizimin publik.
Sipas të dhënave të Agjencisë Europiane të Mjedisit, sasia totale e ujit të marrë nga burimet sipërfaqësore dhe nëntokësore në BE ka rënë që nga viti 2000, por shfrytëzimi i ujërave nëntokësore është rritur me 6%, kryesisht për furnizim publik dhe bujqësi.
Komisioni Europian thotë se strategjia e re për reziliencën ndaj mungesës së ujit synon të ndihmojë vendet anëtare të përshtaten me presionet që vijnë nga ndryshimet klimatike dhe abuzimi me burimet natyrore. BE-ja kërkon rritje të efikasitetit të përdorimit të ujit me të paktën 10% deri në vitin 2030, ndërsa humbjet në rrjetin e shpërndarjes arrijnë deri në 57% në disa vende.
Ekspertët paralajmërojnë se tendenca e tharjes do të ketë pasoja të thella në bujqësi, sigurinë ushqimore dhe ekosistemet, sidomos ato që varen nga ujërat nëntokësore. Spanja, për shembull, po përballet me rënie drastike të rezervave, gjë që mund të prekë drejtpërdrejt furnizimin e vendeve të tjera europiane, përfshirë edhe Britaninë, me fruta dhe produkte të freskëta.
Ndërkohë, shumë zona të tjera të botës, nga Lindja e Mesme te Amerika e Jugut dhe Kanadaja, po përjetojnë thatësira ekstreme. Në Iran, kryeqyteti Teheran po i afrohet “ditës zero”, kur uji i rubinetit mund të mbarojë krejtësisht, dhe qeveria po përgatit racionimin e furnizimit.
Shkencëtarët bëjnë thirrje për menaxhim shumë më agresiv të burimeve ujore, zbatime më të shpejta të teknologjive të kursimit dhe hapje ndaj zgjidhjeve të reja, përfshirë mbledhjen masive të ujërave të shiut në vendet e lagështa si Britania.
“Ndryshimet klimatike po na prekin tani dhe këtu. Duhet të veprojmë shumë më shpejt se sa po bëjmë aktualisht”, paralajmëron Shamsudduha.