Në ditët e sotme në Greqi, ndërtimi është duke lulëzuar por mungojnë njerëzit për të ndërtuar. Te njerëzit, mediat greke ndalen te shqiptarët, si forca kryesore që prej vitesh ka punuar në këtë sektor të vështirë e ndonjëherë jo shumë të paguar.
“Protothema” në një artikull kushtuar ndërtimit thotë se sot në Greqi ka një interes të madh për ndërtimin e pronave të reja, por ka mungesë të punëtorëve dhe zejtarëve në këtë sektor.
Kështu, një përqindje e madhe punëtorësh dhe zejtarësh, kryesisht me origjinë shqiptare, ose morën (përsëri) rrugën e emigrimit, duke u zhvendosur në vendet e tjera të BE-së ku ka punë, ose kanë qëndruar në Greqi, por kanë ndryshuar orientim profesional. Shumica janë zhvendosur në industrinë e ofrimit të ushqimit, e cila po lulëzon. Kushtet në këtë industri janë më të mira dhe pagesa është e mirë dhe nuk ka pasiguri për të ardhmen.
Shqiptarët thuhet se janë larguar në Angli, Gjermani, Itali dhe Suedi pasi rrogat janë më të mira dhe punëdhënësit po u ofrojnë edhe fjetje e ushqim falas.
Pjesë nga artikulli:
“Ndërtesat ekzistojnë, njerëzit për t’i ndërtuar ato nuk ekzistojnë.” Kjo parafrazë mund të përshkruajë me vend atë që po ndodh sot në industrinë e pasurive të paluajtshme. Tingëllon si një farsë, por pas një dekade krize të rëndë, gjatë së cilës aktiviteti ndërtimor ishte pothuajse zero, sot ritmi i saj është sa shpërthyes dhe shumë i ngadaltë. Dhe kjo sepse ka një interes të madh për ndërtimin e pronave të reja, por ka mungesë të punëtorëve dhe zejtarëve nga ndërtimet.
Athina është plot me vinça që qëndrojnë të palëvizur në majë të ndërtesave të papërfunduara. Selaniku është i njëjti. Ndërtesat duken si ndërtesa të përhumbura, të braktisura të epokave të tjera. Punëtorêt për të vazhduar punën nuk ekzistojnë. Dhe ato që ekzistojnë, janë të mbyllur dhe punojnë në dy turne mëngjes dhe mbrëmje. Dhe kompanitë në të cilat punojnë ekuipazhet nuk janë në gjendje të gjejnë punëtorë dhe zejtarë të tjerë.
Në vitin 2008 në sektorin e ndërtimit ishin të punësuar gjithsej 595 mijë persona, ndërsa në vitin 2019 fuqia punëtore në të njëjtin sektor mezi arrinte në 150 mijë. Në vitin 2020, duke cituar të dhënat e Eurostat, industria e ndërtimit në Greqi kishte 61,511 kompani, nga të cilat 4,830 të specializuara në ndërtimin e ndërtesave. Në vitin 2009, numri i kompanive të sektorit ishte 112,952, ndërsa ato të specializuara në ndërtimin e ndërtesave ishin 17,372.
Për t’iu përgjigjur pyetjes “ku shkuan punëtorët e ndërtimit?” nuk është e lehtë, pasi arsyet janë të shumta dhe ndryshojnë edhe në specialitete apo edhe kombësi që zakonisht përbëjnë mozaikun shumëngjyrësh të punëtorëve në një godinë. Por sigurisht dëmin e parë dhe të madh e bëri kriza dhjetëvjeçare në Greqi, gjatë së cilës pati një dalje të paprecedentë të fuqisë punëtore nga sektori, e cila po bëhet e dukshme sot. Punëtorët në atë kohë kishin dy mundësi: ose të linin pas ndërtimet në Greqi ose të vdisnin nga uria, pasi nuk kishte punë (nga të dhënat e ELSTAT-it duket se ndërtimi i shtëpive të reja në Greqi ka shënuar një rënie prej rreth 95% nga viti 2007 deri në fund të tremujorit të dytë 2016, ndërsa rënia e aktivitetit privat të ndërtimit në periudhën nga viti 2005 deri në fund të gjysmës së parë të 2016 arriti në 93%).
Kështu, një përqindje e madhe punëtorësh dhe zejtarësh, kryesisht me origjinë shqiptare, ose morën (përsëri) rrugën e emigrimit, duke u zhvendosur në vendet e tjera të BE-së ku ka pasur punë, ose kanë qëndruar në Greqi, por kanë ndryshuar orientim profesional. Shumica u zhvendosën në industrinë e ofrimit të ushqimit, e cila po lulëzon. Kushtet në këtë industri janë më të mira dhe pagesa është e mirë dhe nuk ka pasiguri për të ardhmen.
E njëjta gjë, por në një shkallë më intensive, vlen edhe për ata që u larguan nga Greqia për të punuar në vende të tjera. Kryesisht, shumica u zhvendosën në Angli, Itali, Suedi dhe Gjermani.
Aty pagat ditore janë katërfish e më shumë se ato greke, pasi arrijnë në 200 euro në ditë. Përveç kësaj, vendet por edhe kompanitë për të përballuar mungesën e fuqisë punëtore dhanë disa stimuj për zhvendosje, si strehimi falas për disa muaj ose kompensime.
Gjithashtu, punëtorët kryesisht me origjinë shqiptare, një pjesë e madhe e atyre që qëndruan në vend, gjatë gjithë këtyre viteve duke përfituar nga mungesa e konkurrencës së konsiderueshme, u ngritën në nivel profesional. Ata tani u bënë punëdhënës, pronarë punishtesh ndërtimi, kontraktorë. Dhe ata që punonin në periferi u shpërngulën në qendrat e mëdha urbane, kryesisht në Athinë, ku rrogat ditore janë më të mira.
Në çdo godinë ka, siç thamë edhe më sipër, një mozaik kombësish të specializuara për punë. Shqiptarët janë në suvatim, polakët, rumunët dhe egjiptianët në ndërtim, polakët në lyerje.
Lodhja e madhe dhe rroga jo e përshtatshme janë faktorë të tjerë që ndikojnë në largimin e punëtorëve.
Ndërkohë të rinjtë nuk lëvizin por shmangin punën në ndërtim. Kjo tregohet qartë edhe nga numrat. Sipas të dhënave të Eurostat, në vitin 2008 përqindja e fuqisë punëtore në sektorin e ndërtimit që ishte nën moshën 25 vjeç arriti në 9.5%. Në vitin 2019, të rinjtë përbënin vetëm 2.1% të potencialit të sektorit, me përqindje në rënie të vazhdueshme.
