Njëra ndër betejat më të përgjakshme midis ilirëve të Bardhylit dhe maqedonasve të Filipit II

Njëra ndër betejat më të përgjakshme midis ilirëve të Bardhylit dhe maqedonasve të Filipit II, pa dyshim ngelet ajo e vitit 359 p. Kr., betejë kjo të cilën Diodori e përshkruan si më poshtë:

“Kur Eukaristi ishte arkont në Athinë, Romakët zgjodhën si konsuj Quintus Servilius dhe Quintus Genucius.

Gjatë mandatit të tyre, Filipi dërgoi ambasadorë në Athinë dhe e bindi asamblenë të bënte paqe me të në terrenin që ai braktisi për gjithë kohën e çdo pretendim ndaj Amfipolit.

Tani që ai ishte i lirë nga lufta me Athinasit dhe kishte informacion që mbreti i Paonëve, Agis, kishte vdekur, ai mendoi se kishte mundësinë të sulmonte Paonët. Kështuqë, pasi kreu një ekspeditë në Paoni dhe mundi barbarët në një betejë, ai e detyroi këtë fis të pranonte besnikërinë ndaj maqedonasve.

Dhe meqenëse Ilirët konsideroheshin ende si armiq, ai ishte ambicioz t’i mposhtte edhe në luftë. Kështu, pasi thirri shpejt një asamble dhe i nxiti ushtarët e tij për luftë në një fjalim të përshtatshëm, ai drejtoi një ekspeditë në territorin ilir, duke pasur jo më pak se dhjetë mijë këmbësorë dhe gjashtëqind kalorës.

Bardhyli, mbreti i Ilirëve, pasi mësoi për praninë e armikut, nisi së pari të dërguarit e tij për të rregulluar që të ndërpriteshin luftimet me kusht që të dy palët të zotëronin ato qytete të cilat më pas do i kontrollonin.

Por kur Filipi u tha që ai me të vërtetë dëshironte paqen, por megjithatë nuk do të pajtohej në atë propozim nëse ilirët nuk do të tërhiqeshin nga të gjitha qytetet maqedonase, të dërguarit u kthyen pa e përmbushur qëllimin e tyre, dhe Bardhyli, duke u mbështetur në fitoret e tij të mëparshme dhe trimërinë e ilirëve, doli të përballte armikun me ushtrinë e tij; dhe ai kishte dhjetë mijë ushtarë të zgjedhur të këmbësorisë dhe rreth pesëqind kalorës.

Kur ushtritë iu afruan njëra-tjetrës dhe me një britmë të madhe u përleshën në betejë, Filipi, duke komanduar krahun e djathtë, i cili përbëhej nga pjesa më e rëndësishme e maqedonasve që shërbenin nën të, urdhëroi kalorësit e tij të mësynin radhët e barbarëve dhe t’i sulmonin ata kundër krahut, ndërsa ai vetë duke rënë mbi armikun në një sulm frontal filloi luftime të ashpra. Por Ilirët, duke u formuar në një shesh, hynë me guxim në këtë betejë.

Dhe në fillim për një kohë të gjatë, ndërsa beteja ishte gati në mënyrë të barabartë për shkak të trimërisë së madhe të shfaqura në të dy anët, dhe aq shumë ishin të vrarë dhe më tepër të plagosur, fati i betejës lëkundej së pari në njërën anë dhe më pas në tjetrën duke u lëkundur vazhdimisht nga trimëria dhe bëmat e luftëtarëve; por më vonë ndërsa kalorësit shtypeshin nga krahu dhe pjesa e pasme dhe Filipi me kreun e trupave të tij luftonte me heroizëm të vërtetë, trupat e Ilirëve u detyruan të tërhiqeshin me nxitim.

Kur ndjekja vazhdoi për një distancë të konsiderueshme dhe shumë ishin vrarë gjatë tërheqjes të tyre, Filipi kujtoi maqedonasit me borinë dhe me ngritjen e një trofeu fitoreje varrosi të vdekurit e tij, ndërsa Ilirët, pasi kishin dërguar ambasadorë dhe ishin tërhequr nga të gjithë qytetet maqedonase, arritën paqen. Por më shumë se shtatë mijë ilirë u vranë në këtë betejë.”- DIODORUS SICULUS; LIB. XVI-4