Këto janë macet që i kanë hapur probleme me autoritetet strehueses së tyre, Irinit. 82-vjeçarja jeton në Tiranë dhe ushqen jo vetëm macet e saj por edhe të braktisura, por një përkushtim i tillë, nuk është pritur mirë nga Agjencia e Mbrojtjes së konsumatorit në bashkinë e Tiranës që e ka gjobitur të moshuarën me 10 mijë lekë.
Kundërvajtja që ka kryer Irini është ndotja akustike, e ndaj me këtë arsyetim ajo është urdhëruar në fletën e gjobës “Ti largojë menjëherë macet”.
Beteja e të moshuarës që refuzon të paguajë gjobën e të heqë dorë nga macet, ka përfunduar në gjykatën administrative me një padi të rrallë, të cilën e shpjegon për TCH avokatja e saj. E moshuara i thotë gjykatës administrative se nuk ekziston asnjë ligj që ndalon mbajtjen e maceve, me të cilat Irini jeton dhe u jep dashuri.
Gjykata administrative ka hedhur shortin dhe pritet të shqyrtojë në mënyrë të përshpejtuar kërkesën paraprake për sigurim padie, që është mos pagim i gjobës derisa çështja të shqyrtohet në themel.
Një dosje hetimore e siguruar nga “Ora News” tregon një situatë jo optimiste në sistemin penitenciar të burgjeve në Shqipëri, ku sendet e palejuara (telefona), futen në ambjentet e brendshme të burgjeve dhe prej andej persona me rrezikshmëri të lartë, vijojnë të japin urdhëra dhe drejtojnë aktivitetin kriminal të grupit.
Dosja flet për një aktivitet të shtuar të grupit të Laert Haxhiut, i cili edhe pse ndodhet i izoluar në ambjentet e burgut të sigurisë së lartë në Drenovë të Korçës, është interceptuar nga skuadra operacionale e Burgjeve, e cila konstatoi dhjetëra thirje telefonike të kryera nga Haxhiu.
Materiali hetimor nënvizon se tre anëtarët kryesorë të grupit të Laert Haxhit të dënuar me burgim të përjetshëm si Anterio Kaloshi, Laert Haxhiu dhe Anterio Kaloshi janë përqëndruar në sektorin “A” të burgut të Drenovës, duke vuajtur dënimin me burg përjetë në dhomat ngjitur me njëra-tjetrën me Nr. 4, 5 dhe 6.
Pikërisht në këto dhoma qëndrojnë dhe të dënuar të tjerë si pogradecari Xhensi Lipo, i dënuar me 19 vite burg për akuzën e vrasjes së Erjon Ibit dhe Vladimir Kurti, i dënuar me burgim të përjetshëm për vrasjen e Agim Bucit.
Gjatë kontrollit të 3 dhomave skuadra operacionale gjeti dhe sekuestroi 4 aparate telefonike të markave “Iphone” dhe “Samsung”, kufje të markave “AWEI” dhe “IPODS”.
Deri në këtë fazë ku ndodhet hetimi mbetet e paqartë se kush është personi që ka furnizuar grupin e Laert Haxhiu me mjetet telefonike.
Prokuroria që po ndjek rastin, po kryen një seri veprimesh hetimore me shpresën e gjetjes së personit që ka mundësuar futjen e sendeve telefonike, pikërisht në qelitë Nr.4, 5, dhe 6, ku vuajnë dënimin 4 personat me burgim të përjetshëm.
Ndërkohë që 4 telefonat janë kqyrur dhe njëherësh në ditët në vijim do dërgohen dhe për ekspertim kompjuterik.
Ndryshe nga sa kanë raportuar disa media se telefoni i Laert Haxhiut është marë nga SPAK për tu ekspertuar, në fakt është krejt e kundërta pasi aparati “Iphone” i Haxhiut dhe 3 celularët e tjerë janë sekuestruar nga prokuroria e Korçës dhe aktualisht këto prova janë në administrim për llogari të kësaj prokurorie.
Prej dy ditësh kjo prokurori ka rregjistruar një dosje penale për akuzën e “Futjes së sendeve të palejuara në ambjentet e brendshme të burgut”, ku të dyshuar janë të dënuarit Laert Haxhiu, Anterio Kaloshi, Orgest Bilbili, Vladimir Kurti dhe Xhensi Lipo.
Sipas dosjes hetimore rezulton se kontrolli është kryer mëngjesin e datës 29 qershor 2025, ku forcat operacionale të Policisë të Drejtorisë së Përgjithshme të Burgjeve, kanë kryer “skanimin” e 3 dhomave.
“Ora News” ka mësuar se kontrolli është ushtruar në ambientet e sektori 2 Godina “A” kati i parë në dhomat Nr. 4, 5 dhe 6, pasi në dhomën Nr. 4 banojnë të dënuarit Anterio Kaloshi dhe Orgest Bilbili.
Në këtë dhomë janë gjetur një palë kufje me kuti të markës “AËEI” me ngjyrë të zezë dhe një fishë karikimi me ngjyrë të bardhë.
Gjithashtu në pjesën e jashtme mes dritareve të dhomave Nr. 4 dhe Nr. 5, janë konstatuar 3 telefona celularë, 2 të markës “Iphone” në gjendje të rregullt dhe një i markës “Samsung” i ndezur por i dëmtuar me ekran të thyer.
Aparatet e telefonit janë hedhur nga të dënuarit nga dritaret e katit të parë në oborrin e burgut, pasi ata kanë parë futjen e skuadrës së operacionales për kontroll brenda në sektorin ku vuanin dënimin.
Për të hedhur dritë mbi këtë pjesë, policia e burgjeve ka sekuestruar pamjet filmike të datës 29 qershor 2025, pamje të cilat monitorojnë sektori 2 Kati 1, Godina “A” dhe ambientet e jashtme të dritareve të godinës “A”, me qëllim verifikimin se kush person i hodhi 3 telefonat nga dritarja e dhomës Nr.4 dhe dhomës Nr.5.
Ndërkohë në dhomën Nr. 6, ku vuan dënimin i dënuari Laert Haxhiu janë konstatuar në pjesën e krevatit, një karikues, një telefon i zi “Iphone”, një karikues dhe një palë kufje “Ipods” me ngjyrë të bardhë.
Menjëherë pas këtij konstatimi Drejtoria e Burgut të Sigurisë së Lartë në Drenovë të Korçës, në datën 29 qershor ka marë vendimin për mbylljen në izolim të Laert Haxhiut.
Ndërsa janë tërhequr dhe bërë pjesë e dosjes hetimore, çështjet penale të Laert Haxhiu, Vladimir Kurtit, Anterio Kaloshit, Orgest Bilbilit dhe Xhensi Lipos.
Haxhiu, Orgest Bilbili dhe Anterio Kaloshi vuajnë dënimin në burgun e sigurisë së lartë në Korçë, pasi janë dënuar të tre për akuzën e vrasjes së Jurgen Hoxhës dhe Zamir Latifit, ngjarje kjo që ka ndodhur në vitin 2017, ku mbetën të plagosur dhe dy persona të tjetër.
Policia e Vlorës konfirmoi sot (4 korrik) se specialistët për Hetimin e Krimeve në Komisariatin e Policisë Delvinë referuan materiale në Prokurori dhe nisën procedimin penal në gjendje të lirë për veprën penale “shkelja e rregullave të mbrojtjes në punë”, në ngarkim të 65-vjeçarit M. B., banues në Fier.
Pronari i një karburanti në Delvinë është marrë nën akuzë për shkelje të rregullave të mbrojtjes në punë, pasi ditën e djeshme, duke punuar në subjektin e tij ka rënë nga lartësia duke montuar një tendë dielli, punonjësi 44-vjeçar, që ndodhet në spital i plagosur.
Policia Vendore:
“Te karburanti i tij në Delvinë, ka rënë nga lartësia duke montuar tendën e diellit, shtetasi D. P., 44 vjeç, i punësuar prej tij. 44-vjeçari ndodhet aktualisht në spital, jashtë rrezikut për jetën, kurse hetimet për zbardhjen e plotë të ngjarjes vijojnë”.
Teherani ka shprehur gatishmërinë e tij për të rifilluar bisedimet me Shtetet e Bashkuara. Momenti vjen pasi Washingtoni sulmoi impiantet e pasurimit të uraniumit në Iran.
“Ne jemi në favor të diplomacisë”, tha të enjten zëvendësministri i Jashtëm iranian për NBC News. Me kusht që qeveria amerikane të mund të “bindë Teheranin se nuk do të përdorë forcë ushtarake gjatë negociatave”, shtoi ai.
Kjo është “thelbësore” që udhëheqja në Teheran “të jetë në gjendje të marrë vendime në lidhje me raundet e ardhshme të bisedimeve”, shtoi Tacht-Rawantschi.
Mediat amerikane patën raportuar më parë për një takim të mundshëm midis të dërguarit të posaçëm të SHBA-së për Lindjen e Mesme, Steve Witkoff, dhe ministrit të jashtëm iranian Abbas Aragchi. Të dy mund të takohen në Oslo javën e ardhshme As Teherani dhe as Uashingtoni nuk konfirmuan një takim të mundshëm. Kohët e fundit, të hënën, Aragchi tha se ka të ngjarë të duhet “më shumë kohë” që Teherani të kthehet në tryezën e negociatave.
Irani dhe Shtetet e Bashkuara kishin rinisur negociatat mbi programin bërthamor të Iranit përpara fillimit të valës së sulmeve izraelite ndaj Iranit më 13 qershor. Përfaqësuesit e të dy vendeve janë takuar pesë herë që nga 12 prilli. Një takim i gjashtë, i planifikuar për 15 qershor, u anulua për shkak të sulmeve izraelite.
Izraeli e justifikoi sulmin e tij të madh ndaj Iranit me programet e përparuara bërthamore dhe raketore të Iranit dhe me kërcënimin për ekzistencën e shtetit izraelit. Irani më pas sulmoi Izraelin me raketa dhe dronë. Më 22 qershor, Shtetet e Bashkuara sulmuan tre objektet bërthamore iraniane: Fordow, Isfahan dhe Natanz. Një armëpushim ka qenë në fuqi që nga 24 qershori.
Si rezultat i sulmeve nga SHBA-të dhe Izraeli, Irani pezulloi bashkëpunimin e tij me Agjencinë Ndërkombëtare të Energjisë Atomike (IAEA), e cila supozohet të monitorojë pasurimin e uraniumit në vend. Shtetet perëndimore e akuzojnë Iranin se kërkon armë bërthamore. Teherani e mohon këtë.
Një vajzë 9-vjeçare ka ndërruar jetë pasi nëna e saj dyshohet se e ka lënë në makinë në vapën e Teksasit për të shkuar në punë, në një turn 8 orë. Të martën, më 1 korrik, policia mori një telefonatë për një fëmijë të pandjeshëm brenda një makine të bardhë në një parking.
Vajza e vogël u dërgua në një spital lokal ku u shpall e vdekur, tha Zyra e Sherifit të Qarkut Harris në një deklaratë të ndarë në Facebook.
“Jam jashtëzakonisht i mërzitur dhe i zhgënjyer që një vajzë e vogël 9-vjeçare dhe e bukur humbi jetën pa asnjë faj të sajin”, tha Sherifi Ed Gonzalez në një konferencë për shtyp. “Nuk ka kurrë justifikim për të lënë një fëmijë pa mbikëqyrje”, tha ai.
Nëna 36-vjeçare dyshohet se e la të bijën në makinë në parkingun e fabrikës ku punon. Nëna i mbante dritaret pjesërisht të ulura dhe linte ujë në automjet, tha Gonzalez. Autoritetet thanë se nuk ishte e qartë nëse vajza u kontrollua gjatë gjithë ditës apo nëse doli nga makina në një moment të caktuar.
Në xhamin e përparmë kishte një tendë dielli, e cila mund t’i ketë penguar kalimtarët të shihnin vajzën e vogël brenda, tha Gonzalez. Ai vuri në dukje se temperatura jashtë ishte rreth 36 gradë Celsius.
Në një botë ku lajmet e dhimbshme, krizat dhe tragjeditë mbushin ekranet tona çdo ditë, herë pas here ndodh diçka që na kujton njerëzoren, mrekullinë, dashurinë e pastër dhe fuqinë e shpresës.
Një video e shpërndarë së fundmi në rrjetet sociale ka prekur mijëra – madje miliona – njerëz në mbarë botën. Nuk ka efekt special. Nuk ka zëra televizivë. Nuk ka muzikë dramatike. Vetëm një baba, një vajzë e vogël dhe një lajm që ndryshon gjithçka.
Pas muajsh të tërë trajtimesh, netësh pa gjumë, orësh të tëra në korridoret e spitalit dhe lutjesh të pafundme, një baba mësoi nga mjekët se vajza e tij e vogël ishte zyrtarisht e shëruar nga kanceri. Lajmi që ai kishte pritur me shpirt në duar, më në fund erdhi. Dhe reagimi i tij ka tronditur zemrat e gjithë atyre që e kanë parë.
“Faleminderit, Zot!”
Në momentin kur mjekët dhanë lajmin e madh, babai nuk mundi të përmbahej. Fytyra iu mbush me lot. U ngrit vrullshëm nga karrigia dhe, me një thirrje të thellë që vinte nga zemra, shpërtheu:
“Faleminderit, Zot!”
“E fitove, bija ime… ti je luftëtarja ime!”
Në një përqafim që duket se ndaloi kohën, ai hodhi duart rreth vajzës së tij, duke e shtrënguar fort në kraharor. Vajza qeshte. Lotët i rridhnin faqeve të vogla. E mbështolli babain e saj me duart e vogla, ndërsa qanin të dy.
Në atë moment nuk kishte më sëmundje. Nuk kishte më dhimbje. Nuk kishte më terapi. Vetëm jeta, mirënjohje dhe një dashuri që nuk kërkon fjalë për t’u kuptuar.
Një video që po bëhet virale dhe po frymëzon botën
Ky moment u filmua nga një anëtar i familjes, dhe prej ditës së djeshme, videoja është shpërndarë me mijëra herë në rrjetet sociale. Miliona shikime, qindra mijëra komente dhe mijëra zemra janë bashkuar në një ndjesi të përbashkët: shpresë dhe emocion.
Komentet e ndjekësve janë rrëqethëse:
📝 “Kam qarë sikur të ishte vajza ime… Zoti i bekoftë.”
📝 “Kjo është dashuria e vërtetë. E papërshkrueshme. E pashoqe.”
📝 “Një përqafim që ka më shumë forcë se çdo fjalë. Mrekullitë ndodhin vërtet.”
📝 “Jam në kafe duke qarë, dhe nuk më vjen turp… Faleminderit që na e kujtuat çfarë është me rëndësi.”
Një kujtesë e dhimbshme, por e bukur
Në një kohë kur shumë prindër anembanë botës vazhdojnë të përballen me diagnoza të tmerrshme, kur fëmijë të pafajshëm luftojnë sëmundje që i sfidojnë trupin e vogël dhe shpirtin e tyre të pastër, kjo histori është një dritë në errësirë. Një dritë që u thotë të gjithëve: mos u dorëzoni! Lufta ka kuptim. Shpresa jeton. Dashuria shëron.
Ky baba dhe kjo vajzë nuk janë më vetëm prind e fëmijë. Janë simbol i rezistencës, i mrekullisë dhe i fitores së jetës mbi vdekjen.
Në një botë që ka aq shumë nevojë për histori të mira, kjo histori është një bekim.
Dhe ndoshta, në fund të ditës, nuk na duhen lajme të mëdha për të besuar sërish te njerëzimi. Mjafton një përqafim. Një britmë gëzimi. Një fëmijë që jeton.
🧡 SHIKO VIDEON që po prek botën dhe ndaje këtë moment me ata që kanë nevojë për pak më shumë shpresë. ⬇️
Spartak Braho ka publikuar një shkrim një ditë më parë, në gazetën TemA, ku flet për rekrutimin e Sali Berishës.
Ai ka treguar edhe se kush është oficeri, që e rekrutoi Berishën, teksa ka publikuar dhe një foto të tij.
Braho ndër të tjera shkruan:
“Sali Ram Berisha mendohet se është rekrutuar ne vitin 1967 nga Sigurimi i Shtetit me pseudonimin “Penicilina”.
Ka deshmi dhe raporte per kete fakt me shkrim te ish operativit te Ministrise se Brendshme Ali Anadolli. Ne keto raporte dhe deshmi thuhet se operativi e ka terhequr Berishen si bashkepunetore ne sektorin e mjekesise. Por jo vetem Berisha ka kryer detyren e bashkepunetorit por edhe te tjere, drejtues te sotem edhe Edi Rama intelektuali kontravers i institutit te arteve, nje opozitar i thekur me sistemin ne vitet 90 eshte ndjekur nga sigurimi i shtetit, por per rrethana speciale “eshte kursyer”.
Rezulton se pasi Berisha mbaroi studimet ne Fakultetin e Mjekesise, u mbajt në spitalin e Tiranës si mjek kardiolog dhe u dërgua here pas here per specializim në Francë. Po në këto vite Berisha kërkoj të antaresohet si komunist në Partinë se Punës. Me nxitjen e njerzve te tij të afërt dhe ndërhyrjen e Idriz Shehut që në atë kohë ishte kryetar Degës së Punëve të Brëndshme Tropojë. Sipas rregullave te asaj kohe në organet e sigurimit nuk lejohej që komunistët të rekrutoheshin si bashkëpuntor.
Nga të dhëna te tjera zyrtare konfirmohet se në vitin 1971 Sali Berisha u martua me Liri Rexhep Ramën. Në dosjen operative prej 1200 faqesh në arkivin e sigurimit të shtetit, rezulton se vjehrri i tij, Rexhep Rama ka qënë i terhequr si bashkëpuntor nga sherbimi sekret jugosllav, UDB.
Gjithashtu është fakt i njohur se, tezja e gruas se tij, Milica Bulatoviç ka qënë kolonele e UDB-së dhe mbështetëse e Rankoviçit gjatë operacioneve shfarosëse ndaj shqiptare.Gjykimi im eshte se edhe gjate ketyre 35 vjeteve te ndryshimi te sistemit, roli i Berishes ka qene shume aktiv dhe destruktiv me pasoja te renda per fatin e vendit.
Kete perfundim e konfirmojne ne librin e tyre “Çështja shqiptare riformesimi I Ballkanit” studiusit anglez James Petifer dhe Miranda Vickers. Keta studiues nenvizojne se “gjatë kohës të studimeve e specializimeve në Francë, (vitet 70), Sali Berisha ka dekonspiruar tek shërbimi fshehtë francez rrjetin e agjentëve shqiptarë të zbulimit, emrat e të cilëve i janë përcjellë edhe UDB-së”.
Por akti më antikombetare i këtij njeriu ndodhi kur ai erdhi ne pushtet duke sabotuar me qendrimin e tij, illese e rezistences dhe organizimin e UÇK-së per çlirimin e Kosovs nga regjimi serb.
Ne kete liber te studiuesve angleze, autoret theksojne se ( faqe 156, 157 ) “hapat e parë në këtë drejtim u hodhën që në vitin 1991-1992 kur një grup prej 54 djelmoshash kosovarësh filluan përgatitjen ushtarake në akademinë ushtarake të Tiranës, por qeveria e tij i mbylli këto kampe përgatitjeje dhe arrestoj një pjesë të personelit më të rëndësishëm kosovar”. Qeveria e Berishës arriti deri atje sa arrestoj dhe burgosi Adem Jasharin së bashku me zëdhënësin e tij politik Hashim Thaçi.
Pikërisht po në këtë kohë qeveria e Berishës theu embargon e naftës të vendosur nga OKB-ja gjate luftes shperberese ne Jugosllavi. Ai ngriti posaçërisht edhe shoqërinë “Shqiponja” pranë PD-së, të cilën e administronte Tritan Shehu. Më pas ishte po Sali Berisha ai që i bëri thirrje delegacionit kosovar gjate bisedimeve e Rambujesë, per të mos e firmosur marrëveshjen e paqes që çoi në çlirimin e Kosovës, nje akt ky qe ndihmonte vetem rregjimin e Milloshevicit.
Një fakt tjetër që deshmon veprimtarinë agjenturore te tij lidhet me dokumentacionin arkivor pranë SHIK-UT. Ai urdhëroi kreun e ketij organi represive Bashkim Gazidede që ta asgjesonte kete arkive. Por jo gjithçka është asgjesuar, pasi persona fizike qe kane drejtuar organet e kundëzbulimit para viteve 90 dhe me pas ende disponojne fakte personale serioze dhe kujtime autentike.
Me kete rast do te nenvizoje se nje pjese e këtyre personave kane dijeni te sakta per veprimtarine agjenturore te Sali Berishes si spiun i UDB-së etj.
Ja ç’thote në shënimet dhe raportet e tija ish oficeri i kunder zbulimit shqiptar Ali Anadolli.
Shikoje mirë këtë fotografi Sali Berisha. Të kujtohet ? Eshte viti 1967. Ky është oficeri 38-vjeçar Ali Anadolli që kryente detyrën patriotike në frontin e mbrotjes së atdheut nga veprimtaria armiqësore e terroriste e zbulimeve të huaja. Ne takime te posaçme me ju ai të kërkoi që ta ndihmoje dhe bashkepunoje për mbrojtjen e interesave te atdheut. Ti pranove dhe firmose pa hezitim të viheshe në shërbim të mbrojtjes se atdheut por nuk dihet motivi dhe aryet e sakta pse u rreshtove si bashkepunetore tani une dicka mar me mend per arsyen, por saktesisht ato i di vetem ti”.
Në kuadër të një operacioni të gjerë të Prokurorisë së Fierit dhe Policisë së Shtetit të zhvilluar këtë të mërkurë, raportohet se mes të arrestuarve është edhe Ardit Kero, ish-drejtues i financës në kompaninë Bankers Petroleum Albania dhe ish-bashkëshorti i moderatores së njohur, Arbana Osmani.
Kero dyshohet si një nga personat kyç në zbatimin e skemave të evazionit fiskal, manipulimit financiar dhe pastrimit të parave, të cilat lidhen me aktivitetin shumëvjeçar të kompanisë Bankers në zonën naftëmbajtëse të Patos-Marinzës.
Operacioni përfshiu edhe ndalimin e disa drejtuesve të huaj të kompanisë, përfshirë shtetasin kinez Hongping Xiao, aktualisht administrator i Bankers Petroleum, si dhe ish-drejtues të tjerë me kombësi kineze dhe kanadeze.
Dyshohet se përmes faturave fiktive, fryrjes së investimeve dhe shmangies sistematike të detyrimeve tatimore, është shkaktuar një dëm i konsiderueshëm ekonomik.
Hetimet tregojnë se përmes këtyre skemave janë devijuar dhjetëra milionë euro, të cilat më pas dyshohet se janë përdorur për blerje pasurish luksoze dhe transaksione të tjera në vend dhe jashtë tij.
Kompanitë mëmë të Bankers Petroleum janë të regjistruara në juridiksione offshore si Ishujt Cayman dhe Hong Kong, çka ka vështirësuar më tej transparencën dhe gjurmimin e pronarëve përfitues, në kundërshtim me detyrimet ligjore të përcaktuara në legjislacionin shqiptar.
Gjykata e Lartë ka konfirmuar më herët një gjobë prej 80 milionë euro ndaj Bankers, e cila me detyrime të tjera financiare arrin vlerën totale prej 100 milionë euro. Megjithatë, deri më sot zbatimi i kësaj mase është vonuar, ndër të tjera edhe për shkak të ndërhyrjeve në nivele të ndryshme institucionale.
Siç raporton portali “Prapaskena”, ky zhvillim pritet të ndezë debat rreth përgjegjësisë institucionale për një prej skandaleve më të mëdha ekonomike të viteve të fundit në vend.
Prej dekadash, një “sekret i hapur” ka trazuar prapaskenat diplomatike në Uashington: një shtet në Lindjen e Mesme ka zhvilluar në heshtje një arsenal bërthamor, jashtë çdo mbikëqyrjeje ndërkombëtare, duke ngritur rrezikun e një gare të pakthyeshme armatimesh në rajon. Bëhet fjalë për Izraelin.
Që në vitin 1961, vetëm pak javë para se John F. Kennedy të merrte zyrtarisht postin e presidentit të SHBA, shërbimet sekrete amerikane konfirmuan dyshimet që administrata Eisenhower kishte prej kohësh centralin në Dimona, në mes të shkretëtirës Negev, që përmbante një reaktor sekret.
“Prodhimi i plutoniumit për qëllime ushtarake është të paktën një nga objektivat kryesore të këtij projekti,” shkruhej në raportin sekret.
Kennedy, i shqetësuar, e hapi takimin e parë me paraardhësin e tij me pyetjen: “Cilat shtete janë më të vendosura të pajisen me armë bërthamore?”
Përgjigjja ishte e prerë: “Izraeli dhe India.”
Një fotografi e deklasifikuar nga një satelit spiun amerikan tregon një qendër kërkimore bërthamore izraelite pranë Dimonas
Në atë kohë, Izraeli pritej të prodhonte deri në 90 kilogramë plutonium ushtarak brenda dy vjetëve. SHBA kërkoi inspektime të rregullta në Izrael për të shmangur rrezikun që bomba të futej në Lindjen e Mesme.
Më 30 maj 1961, Kryeministri izraelit David Ben Gurion u takua me Kennedy-n në Manhattan. Kur presidenti e ngriti çështjen, Ben Gurion u duk i turbulluar. Fliste “shpejt dhe me zë të ulët”, thuhej në procesverbalin e takimit. Megjithatë, ai këmbënguli: Dimona ishte për zhvillim ekonomik, jo për armë. E megjithatë, përmendi edhe një “fabrikë pilot” për përpunimin e plutoniumit. Ky detaj u fshi në versionin final të memorandumit amerikan. Dhjetë ditë më vonë, një delegacion amerikan vizitoi Dimonën dhe doli në përfundimin se gjithçka dukej “në përputhje me karakterin paqësor të pretenduar nga qeveria izraelite”.
Nga mohimi te “opaciteti bërthamor”
Izraeli asnjëherë nuk e ka pranuar zyrtarisht se ka armë bërthamore, por as nuk e ka mohuar në mënyrë eksplicite. Sipas Institutit Ndërkombëtar për Kërkime mbi Paqen (SIPRI), vendi zotëron mes 80 dhe 100 koka bërthamore.
Një bombardues luftarak izraelit Phantom në vitin 1970.
Kjo politikë e “opacitetit bërthamor” e ka lejuar Izraelin të shmangë detyrimet e Traktatit të Mospërhapjes Bërthamore të vitit 1968, ndryshe nga Irani, i cili e ka nënshkruar traktatin dhe pretendon se programi i tij është civil. Ndërkohë, Irani është nën goditjet ushtarake nga Tel Avivi dhe Uashingtoni në emër të një “lufte parandaluese”. Presidenti Donald Trump deklaroi se këto ndërhyrje synonin “t’i jepnin fund kërcënimit bërthamor nga shteti që mbështet terrorizmin në nivel global”, duke iu referuar Iranit.
Nga trauma e Holokaustit te ndihma franceze
Kjo prirje e Izraelit për të ndërtuar një kapacitet bërthamor ka lindur si një përgjigje ndaj frikës ekzistenciale që ndjeu vendi pas Holokaustit dhe Nakbës së vitit 1948. David Ben Gurion besonte se vetëm fuqia bërthamore do ta siguronte ekzistencën afatgjatë të shtetit hebre. Siç do të shprehej më vonë Ernst David Bergmann, një nga themeluesit e programit: “Qëllimi është të shmangim një tjetër Shoah.”
Izraeli krijoi Komisionin për Energjinë Atomike në vitin 1952 dhe bashkëpunoi ngushtë me Francën, e cila në atë kohë po përpiqej të zhvillonte edhe vetë armë bërthamore. Bashkëpunimi përfshinte jo vetëm ndërtimin e reaktorit në Dimona, por edhe instalimin e një impianti për përpunimin e plutoniumit. Në shkëmbim, Franca mori nga Izraeli teknologji të avancuar, përfshirë superkompjuterët.
E gjithë kjo u mbajt e fshehtë. Inxhinierët francezë në Dimona nuk kishin të drejtë të shkruanin drejtpërdrejt familjarëve të tyre; letrat dërgoheshin në një adresë të rreme në Amerikën Latine. Pas ardhjes së De Gaulle në pushtet, mbështetja franceze u tërhoq në vitin 1958. Por ndërtimi i reaktorit vazhdoi deri më 1965.
Nga mosbesimi te bashkëpunimi i heshtur me SHBA-të
Në fillim, SHBA kërkuan inspektime të shpeshta në Dimona, veçanërisht gjatë presidencës Kennedy. Por Tel Avivi e manipuloi situatën: bllokoi hyrjen në pjesë të objektit dhe krijoi një sallë të rreme kontrolli me të dhëna të fabrikuara. Mosbesimi i madh ndaj Izraelit gjatë kësaj periudhe frymëzoi madje teoritë konspirative për përfshirjen e Mossad-it në vrasjen e Kennedy-t.
Pas vdekjes së tij, SHBA-të nuk reaguan më fort. Raportet e klasifikuara tregojnë se që në vitin 1967, Izraeli mund të ketë ndërtuar bombën e parë atomike. Por në vend të përballjes, SHBA-të zgjodhi të mbyllnin njërin sy. Në vitin 1969, me ardhjen e Richard Nixon në presidencë, u arrit një marrëveshje konfidenciale: Izraeli do ta mbante programin të fshehtë, nuk do të testonte armët, dhe SHBA-të do të “shikonin nga ana tjetër”.
Dimona, akoma një qendër misterioze
Që atëherë, nuk ka dalë shumë nga ambientet e Dimonës. Në vitin 1986, tekniku izraelit Mordechai Vanunu zbuloi për “Sunday Times” se objekti prodhonte 1.2 kg plutonium në javë, mjaftueshëm për të ndërtuar 12 bomba në vit. Për këtë zbulim, ai u rrëmbye nga Mossadi, u dënua me 18 vite burg, dhe pas lirimit, mbeti nën masa të rënda kufizuese.
Një strukturë bërthamore izraelite në shkretëtirën Negev jashtë Dimonës, fotografuar në vitin 2000.
“Opsioni Samson”: Strategjia e fundit?
Përtej ruajtjes së sekretit, Tel Avivi ka ndërtuar edhe një tjetër politikë: ruajtjen me çdo kusht të monopolit rajonal bërthamor. Është e ashtuquajtura “doktrina Begin”, që nënkupton sulme parandaluese ndaj çdo shteti të Lindjes së Mesme që përpiqet të ndërtojë armë bërthamore. Kjo doktrinë është zbatuar disa herë, në Irak më 1981, në Siri më 2007 dhe sot ndaj Iranit.
Një tjetër mister është “Opsioni Samson”, ideja se në rast të një kërcënimi ekzistencial, Izraeli mund të përdorë armët bërthamore si veprim final vetëshkatërrues. I përmendur nga gazetari Seymour Hersh, ky opsion nuk është konfirmuar kurrë zyrtarisht, përveç një interviste të Shimon Peresit në vitin 2009 ku deklaroi se forca e Izraelit vjen nga “dyshimi i fqinjëve të tij se ai mund t’i shkatërrojë.”
Është e mundur që flota e avionëve F-35 të Izraelit të jenë të aftë të lëshojë armë bërthamore.
Në nëntor 2023, gjatë muajit të parë të luftës në Gaza, ministri izraelit i Trashëgimisë sugjeroi përdorimin e një bombe bërthamore mbi enklavën palestineze, më pas u tërhoq duke thënë se ishte “metaforë”. Por kjo deklaratë, sado simbolike, tregon se frika ekzistenciale mbetet ende thellësisht e ngulitur në strategjinë izraelite.
Sot, sipas analizave të ekspertëve dhe imazheve satelitore, duket se Izraeli po zgjeron ndërtesat në Dimona. Në një kohë kur bota është gjithnjë e më e fragmentuar dhe normat ndërkombëtare shpesh anashkalohen, “sekreti më pak i ruajtur në botë” është gjithnjë e më i dukshëm.
Kancelari gjerman, Friedrich Merz ka refuzuar thirrjet për të valëvitur flamurin e LGBT-së mbi Bundestagun më 26 korrik, në Ditën e Christopher Street. Ai tha se Parlamenti gjerman, nuk është “një çadër cirku”.
Në një intervistë për mediat gjermane, Merz mbështeti vendimin e mëparshëm të kryetares së Parlamentit, Julia Klöckner, për të refuzuar këtë kërkesë.
“Në të gjitha ditët e tjera, flamuri gjerman dhe flamuri evropian valëviten në Bundestagun gjerman dhe asnjë tjetër. Dhe ky vendim është i duhuri”, u shpreh ai duke se shtuar se flamuri i ylberit duhet të valëvitet vetëm në Ditën Ndërkombëtare kundër Homofobisë.
Në qershor të këtij viti, Klöckner vendosi që flamuri ylber të mos valëvitej nga ndërtesa e Parlamentit. Ndër të tjera ajo urdhëroi anëtarët e administratës që të mos merrnin pjesë në paradë.
Këto deklarata shkaktuan indinjatë tek deputetët e opozitës. Komisionerja qeveritare për të drejtat e LGBT-së dhe deputete e Partisë Socialdemokrate, akuzoi Merzin se po trajtohen si kafshë cirku.
Ligjvënësit e udhëhequr nga të Gjelbrit organizuan gjithashtu një protestë në sallën e Bundestagut.
Në vitet e kaluara, Bundestagu ka valëvitur flamurin gjatë ngjarjeve kushtuar komunitetit dhe kancelarët e mëparshëm kanë marrë pjesë në festimet e Ditës Christopher Street.
